Bewijslast in Douanezaken
Het Gerechtshof Amsterdam heeft de afgelopen maand uitspraak gedaan in een zaak over antidumpingheffing op spaarlampen. Die materie is mij niet geheel onbekend. Wat mijn aandacht in deze zaak trok, was een overweging van het Gerechtshof ten overvloede. Het Gerechtshof stelt eerst vast dat het bewijs niet is geleverd, en voegt dan toe:
Voorts kan van een redelijk handelende overheid, op wie de bewijslast rust, worden geëist dat, mede gelet op het recht van de verdediging, duidelijk is op welke feiten en omstandigheden de UTB is gebaseerd.
In feite stelt het Gerechtshof dat besluiten van de douane – zeker als op de douane ook de bewijslast rust – voldoende, en voldoende duidelijk, moeten zijn gemotiveerd. Hiervoor zou het Gerechtshof ook naar artikel 3:46 van de Algemene Wet Bestuursrecht kunnen verwijzen, maar het kiest voor de algemene termen van een redelijk handelende overheid en de rechten van de verdediging. Prima, en naar mijn mening logisch toch,… dat besluiten goed en duidelijk moeten zijn gemotiveerd. Dan vervolgt het Gerechtshof:
Dat brengt mee dat met een algemene verwijzing naar het gehele overzichts-procesverbaal en de bijbehorende bijlagen, niet aan de bewijslast is voldaan.
Een simpele verwijzing naar het onderzoeksrapport als geheel, is dus niet voldoende. Ik kan mij daar goed in vinden. Het komt in mijn zaken ook voor dat voor het bewijs, of onderdelen daarvan, wordt verwezen naar het gehele onderzoeks- of FIOD rapport, en dat vind ik onvoldoende.
Los van deze uitspraak heb ik de indruk dat het bewijs en het bewijsrecht een steeds belangrijkere rol gaat spelen in het bestuursrecht. Waarschijnlijk vinden sommigen dat alleen maar een nog verdergaande juridisering van de relatie met de overheid, maar ik vind het niet slecht om met name het bewijs (de feiten van een zaak) zeer nauwgezet in acht te nemen. Deze uitspraak draagt daar aan bij, want het dwingt de Douane om goed te onderzoeken en te benoemen(!) welke gedragingen bijdragen aan het bewijs (en natuurlijk de verdediging om na te gaan welke gedragen juist afbreuk doen aan het bewijs). Hierbij tot slot de link naar de uitspraak: www.rechtspraak.nl/ljn.asp?ljn=BV9876